Thuốc Y học cổ truyền được gọi với nhiều tên: thuốc Đông Y, thuốc Nam, thuốc dân tộc… Tại Việt Nam và các nước trên thế giới, việc sử dụng Y học cổ truyền kết hợp Y học hiện đại trong phòng và điều trị bệnh khá phổ biến và càng ngày càng được chứng minh về tính hiệu quả của nó. Có nhiều quan niệm cho rằng uống thuốc nam, thuốc bắc “Không bổ bề ngang cũng bổ bề dọc” hay “Thuốc Y học cổ truyền thôi mà, không chết chóc ai đâu”. Tuy nhiên, trên thực tế, tác dụng phụ của thuốc Y học cổ truyền vẫn có khả năng xảy ra khi không tuân thủ quy trình chế biến, bảo quản, liều dùng, chỉ định không đúng với tình trạng bệnh, sử dụng các vị thuốc không rõ xuất xứ…
1. Tác hại của thuốc y học cổ truyền không rõ nguồn gốc
Thuốc Y học cổ truyền có hai dạng thường thấy: Thuốc phiến được bốc thành thang thuốc sắc hay thuốc y học cổ truyền được làm sẵn thành các dạng cao, đơn, hoàn, tán, rượu thuốc…
Các loại thuốc phiến khi mua không rõ nguồn gốc sẽ có nguy cơ mua phải thuốc giả, thuốc mốc mọt hay đã bị chiết xuất hoạt chất nên không còn công dụng.
Một số loại thuốc nam không có trong y văn nhưng được truyền miệng có công dụng chữa nhiều bệnh lý có nguy cơ có độc tính như cây nở ngày đất hay cây lược vàng…
Các loại thuốc thành phẩm Y học cổ truyền đang được quảng cáo rộng rãi trên internet, thậm chí được giới thiệu có thể chữa được nhiều bệnh lý như cao huyết áp, đái tháo đường, ung thư, suy thận…nhưng hoàn toàn không có chứng minh khoa học nào, không rõ nguồn gốc xuất xứ, không có số đăng ký, không được phép lưu hành, thậm chí không có chữ tiếng Việt trên nhãn chai thuốc. Các thuốc y học cổ truyền không rõ nguồn gốc có thể đến từ nhiều nguồn khác nhau, từ những cơ sở sản xuất không được cấp phép cho đến những sản phẩm không đạt chất lượng từ các cơ sở không uy tín. Việc sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc này có thể dẫn đến nhiều tác hại nghiêm trọng đối với sức khỏe như:
• Nguy cơ bị pha trộn tạp chất gây tác dụng phụ không lường trước được: Một trong những nguy cơ lớn nhất là thuốc không rõ nguồn gốc và bị pha trộn với tân dược như Phenformin, thuốc giảm đau chống viêm, corticoid… hoặc kim loại nặng tồn dư quá mức quy định. Điều này gây tổn thương dạ dày, gan, thận, nặng hơn có những trường hợp tử vong khi sử dụng.
• Ảnh hưởng đến hiệu quả điều trị: Những sản phẩm kém chất lượng có thể không chứa đủ lượng dược chất cần thiết, hoặc chứa các thành phần không có tác dụng chữa bệnh. Điều này có thể gây ra sự lãng phí và trì hoãn quá trình điều trị, khiến bệnh tình trở nên nặng hơn.
• Không phù hợp với bệnh lý của cá nhân người bệnh: Do bệnh lý có nhiều thể bệnh, giai đoạn khác nhau, sẽ có những loại thuốc phù hợp riêng, cần có sự thăm khám, tư vấn, hướng dẫn của nhà chuyên môn, ví dụ người bệnh thể hàn hay nhiệt phải phân biệt rõ, nếu không sẽ có nguy cơ rơi vào tình trạng “Nhiệt ngộ nhiệt tắc cuồng, Hàn ngộ hàn tắc tử”, chẳng những không khỏi bệnh, bệnh tình còn nặng lên hoặc phát sinh thêm nhiều triệu chứng khó chịu khác.
2. Lợi ích của việc sử dụng thuốc y học cổ truyền có nguồn gốc rõ ràng
Trong khi việc sử dụng thuốc y học cổ truyền có nguồn gốc rõ ràng giúp mang lại nhiều lợi ích về sức khỏe, việc đảm bảo chất lượng của sản phẩm là yếu tố tiên quyết. Các thuốc y học cổ truyền có nguồn gốc rõ ràng, được sản xuất tại các cơ sở đạt tiêu chuẩn GMP (Good Manufacturing Practice) hoặc được cấp phép bởi Bộ Y tế, có những ưu điểm vượt trội sau:
• Đảm bảo chất lượng và an toàn: Thuốc có nguồn gốc rõ ràng, sản xuất tại các cơ sở đạt chuẩn thường tuân thủ các quy trình kiểm tra nghiêm ngặt từ khâu chọn nguyên liệu đến khâu chế biến và đóng gói. Điều này giúp đảm bảo thuốc không chứa tạp chất, không bị nhiễm bẩn và đạt hiệu quả tối ưu khi sử dụng.
• Hiệu quả điều trị rõ ràng: Các sản phẩm thuốc y học cổ truyền có nguồn gốc rõ ràng thường được nghiên cứu và kiểm tra qua các thử nghiệm lâm sàng trước khi đưa vào sử dụng. Điều này giúp bệnh nhân yên tâm về hiệu quả điều trị, giảm thiểu nguy cơ tác dụng phụ và những phản ứng không mong muốn.
3. Cách để chọn lựa thuốc y học cổ truyền đúng nguồn gốc
Để bảo vệ sức khỏe của mình, bệnh nhân cần phải lựa chọn thuốc y học cổ truyền một cách cẩn thận và thông minh.
• Kiểm tra nguồn gốc sản phẩm: bao gồm tên sản phẩm, nhà sản xuất, nơi sản xuất, và các chứng nhận về chất lượng. Các sản phẩm uy tín thường có thông tin rõ ràng về nơi sản xuất và giấy chứng nhận an toàn thực phẩm hoặc giấy phép lưu hành sản phẩm.
• Lựa chọn các cơ sở bán thuốc uy tín: mua thuốc tại các hiệu thuốc, nhà thuốc hoặc bệnh viện uy tín sẽ giúp bệnh nhân đảm bảo được chất lượng thuốc.
• Tham khảo ý kiến bác sĩ hoặc dược sĩ: Cần thăm khám và sử dụng thuốc đúng liều lượng và một số lưu ý cần kiêng theo khuyến nghị của bác sĩ.
Thuốc y học cổ truyền có thể mang lại những lợi ích sức khỏe to lớn, nhưng việc sử dụng thuốc không rõ nguồn gốc có thể gây ra những tác hại nghiêm trọng đối với cơ thể. Để bảo vệ sức khỏe, bệnh nhân cần phải lựa chọn thuốc có nguồn gốc rõ ràng, được sản xuất tại các cơ sở uy tín, có chứng nhận chất lượng và cần được thầy thuốc chuyên môn khám và tư vấn điều trị. Việc lựa chọn đúng sản phẩm theo hướng dẫn của thầy thuốc không chỉ giúp điều trị bệnh hiệu quả mà còn bảo vệ sức khỏe của bạn trong dài hạn.
Viện Y dược học dân tộc được thành lập ngày 24/12/1975 là bệnh viện chuyên khoa Y học cổ truyền hạng 1 của Thành phố Hồ Chí Minh, cũng là một Viện nghiên cứu có giường bệnh, nên có một đội ngũ thầy thuốc chuyên môn lâu năm, có hơn 50 loại sản phẩm thuốc Y học cổ truyền được nghiên cứu và sử dụng đạt hiệu quả cao, các dược liệu được mua sắm đạt tiêu chuẩn nguồn gốc xuất xứ, các sản phẩm thuốc sản xuất đều đạt tiêu chuẩn kiểm nghiệm trước khi dùng cho người bệnh.
Để được tư vấn đặt lịch khám, quý khách vui lòng bấm số điện thoại chăm sóc khách hàng: 0941.573.926 hoặc đến trực tiếp Viện Y dược học dân tộc (số 273 – 275 Nguyễn Văn Trỗi, Phường 10, quận Phú Nhuận, Thành phố Hồ Chí Minh). Thời gian hoạt động:
• Từ thứ Hai đến thứ Sáu các ngày làm việc bình thường: 06 giờ 30 phút đến 19 giờ 00 phút.
• Thứ 7 và Chủ nhật và các ngày Lễ, Tết: 07 giờ 30 phút đến 11 giờ 30 phút và 13 giờ 30 đến 16 giờ 30 phút.
Nguyễn Trí Cường, Nguyễn Lê Anh Trung
