Bệnh tăng huyết áp cần một chế độ ăn lạt, lượng muối dưới 6gr/ngày (khoảng 01 muỗng cà phê/ ngày), ngoài ra việc cân đối các nhóm thực phẩm bao gồm: chất đạm, chất béo, chất bột đường, khoáng chất, chất xơ, Vitamin… trong bữa ăn hàng ngày và trong những ngày tết. Để người có bệnh tăng huyết áp ăn Tết an toàn, việc lưa chọn thực phẩm sạch ở những cơ sở kinh doanh uy tín, khâu bảo quản, chế biến thưc phẩm phù hợp và vừa đủ để các món ăn, thức uống không chỉ “ngon” mà còn “lành”, có lợi cho sức khỏe. Một số gơi ý chọn thức ăn ngày tết cho người tăng huyết áp:
– Bánh chưng, bánh tét: rất giàu năng lượng (250Kcal/100g) có đủ các nhóm chất dinh dưỡng: đạm, béo, tinh bột nhưng lại thiếu chất xơ. Bánh chưng, bánh tét thường ăn kèm với dưa hành, củ kiệu hay dưa món. Các món này giúp ăn ngon miệng trong thành phần có chứa nhiều chất xơ . Tuy nhiên, tỷ lệ muối khá cao nên không phù hơp cho người bênh cao huyết áp. Tết không ăn bánh chưng, bánh tét quả là không đúng ý nghĩa nên có thể thay thế các món dưa muối bằng các loại củ ngâm chua ngọt như: kiệu ngâm chua, cà rốt, củ cải ngâm chua, ngó sen ngâm chua… Chỉ nên ăn bánh chưng, bánh tét (khoảng 100gr/ ngày) vào bữa ăn sáng hoặc trưa là những bữa ăn cần năng lượng trong ngày.
– Các món ăn chiên xào: thịt heo chiên, gà chiên, cá chiên, lạp xưởng chiên…chứa nhiều dầu mỡ, khuyến cáo không nên dùng dầu, mỡ vượt quá 20g/ngày (khoảng 4 muỗng cà phê/ngày) vì làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch gây nhiều biến chứng tim mạch, nên thay đổi chế biến bằng các hình thức luộc, hấp, nướng… cần chú ý hạn chế ăn thịt, nên ăn cá 2- 4 lần/tuần.
– Các món thịt nguội, giò chả: nhóm thực phẩm chế biến sẵn cung cấp nhiều chất đạm, chất béo bão hòa không tốt cho sức khỏe. Ngoài ra, nhóm thưc phẩm này còn chứa tỷ lệ muối cao vì muối vừa là chất điều vị, vừa là chất bảo quản chưa kể đến để tạo ra độ dai, giòn cho món ăn, nhiều cơ sở chế biến còn cho hàn the hay các chất phụ gia rất có hại cho cơ thể. Bênh nhân tăng huyết áp nên hạn chế, nếu sử dụng không nên vượt quá 100gr/ ngày.
– Thịt kho trứng vịt: để luôn có thức ăn sẵn không phải nấu nướng, thành phần chất béo từ mỡ động vật cao, lại hay phải kho đi kho lại nhiều lần làm cho nồi thịt đã béo, lại mặn tăng thêm sự ngán ngấy của món ăn. Bệnh nhân tăng huyết áp không nên dùng món này mà có thể thay thế bằng thịt nạc heo hoặc giò sống nấu phối hợp với nấm đông cô chia từng hộp nhỏ cho mỗi bữa ăn có thể bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh, hay các món ăn chế biến các món ăn từ cá, đậu hũ…
– Bánh, kẹo, mứt: cung cấp năng lượng, nhưng rất ít chất xơ, không chứa vitamin và khoáng chất không nên dùng nhiều vì dễ làm tăng cân, tạo cảm giác nặng nề khó chịu, nên dùng nhiều các loại trái cây tùy theo sở thích và theo mùa như: dưa hấu, quýt, cam, mãng cầu, bưởi, thanh long…khi đãi khách hay trong các bữa ăn hàng ngày.
– Các loại hạt: hạt dưa, hạt bí, hạt điều, hạt hướng dương, hạt “dẻ cười”: đây là thức ăn vặt mang hương vị ngày xuân nhưng chứa nhiều chất béo, chất đạm nên dễ tạo cảm giác “no ngang”, để tạo sự ngon miệng người ta thường ngâm tẩm trong muối và đường hóa học cần hạn chế hay ăn rất ít các món ăn này.
– Các loại đồ uống: những ngày Tết đa số trong các bữa ăn và đãi khách không thể thiếu bia, rượu và nước ngọt… về phương diện dinh dưỡng các thức uống trên đều có chứa chất kích thích có hại cho người bệnh tăng huyết áp. Độ cồn trong rượu càng cao, tác dụng độc càng mạnh, uống rượu thường xuyên gây tổn hại dạ dày, gan, đặc biệt trên hệ thần kinh. Có thể uống một lượng ít rượu vang đỏ 100 -200ml/ngày, 1- 2 lon bia/ngày, nước ngọt không dùng trên 01 lon/ngày. Ngày xuân nên uống và đãi khách những chén trà xanh, trà bông cúc, trà thanh nhiệt vừa làm mát cơ thể vừa hỗ trợ tiêu hóa.- Rau xanh, trái cây: nên ăn nhiều rau xanh đa dạng các loại như: cải ngọt, xà lách xoong, bông cải, cà chua, dưa leo, bầu, bí…, trái cây như: cam, quýt, bưởi, thơm… các loại rau xanh và trái cây ngày tết khá phong phú, mang lại nhiều dinh dưỡng, khoáng chất, Vitamin rất tốt và là loại thực phẩm không thể thiếu trong các bữa ăn hàng ngày.
Ngày tết ai cũng muốn vui vẻ, những câu chúc lời hay ý đẹp, món ngon vật lạ để làm vừa lòng nhau với mong ước một năm mới đựợc no đủ, sung túc. Tuy nhiên, những mối nguy hại đằng sau các bữa tiệc là khôn lường. Người bệnh cao huyết áp cần cẩn trọng cân bằng từ chế độ ăn uống, tập luyện đến nghỉ ngơi… để những ngày xuân và bước sang năm mới tràn đầy sức khoẻ và hạnh phúc!
SỞ Y TẾ
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
VIỆN Y DƯỢC HỌC DÂN TỘC
|
CỘNG HÒA XÃ HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAM
Độc lập – Tự do – Hạnh phúc
|
Số: 23/VYDHDT-ĐTNCKHCĐT |
Thành phố Hồ Chí Minh, ngày 20 tháng 01 năm 2015 |
– Thành phần tham dự tự nguyện: Viên chức, người lao động là nhân viên y tế của Viện – tùy theo sự sắp xếp của Khoa/Phòng.
File đính kèm mẫu đăng ký : Mau đang ky DS Hoi nghi(click vào đây để tải file)
Hiện nay, bệnh sởi bộc phát có nguy cơ thành dịch, một số người tuyên truyền sử dụng hạt cây Ngò rí nấu nước tắm sẽ phòng và trị khỏi được bệnh sởi. Đây là vệc làm sai lầm và không có chứng cứ khoa học. Thực tế, trong y học cổ truyền cây Ngò rí cũng như mọi dươc liệu khác có tác dụng điều trị bệnh. Tuy nhiên, để có kết quả tốt phải biết sử dụng đúng liều lượng, phù hợp giai đoạn bệnh và đặc biệt không thể chỉ có một loại dược liệu thích hợp với tất cả mọi loại bệnh. Hơn nữa rất hiếm khi người thầy thuốc y học cổ truyền dùng một bài thuốc hoặc chế phẩm mà chỉ đơn thuần có một loại dược liệu duy nhất.
Cây Ngò – Xuất hiện ở nhiều nước
Cây Ngò rí có tên khoa học Coriandrium sativum, thuộc Họ Hoa tán. Lá và hạt Ngò được sử dụng làm gia vị cũng như làm thuốc ở nhiều nơi trên thế giới, trong đó có Việt Nam.
Tại Trung Quốc và các nước Asian: cây Ngò được dùng điều trị bệnh ngoài da, viêm dạ dày, rối loạn tiêu hoá, kiết lỵ, bệnh trĩ, giúp hưng phấn tình dục; kết hợp với các vị thuốc khác điều trị chứng đau do viêm của hệ thần kinh – cơ – khớp.
Tại các nước châu Âu: người Hy lạp cổ đã sử dụng Ngò giúp tăng libido, làm thuốc giảm cân, cải thiện trí nhớ.
Tại Việt Nam, cây Ngò tươi được dùng làm gia vị cho các món rau trộn, soup, còn là loại rau trang trí các món ăn cho đẹp vì hình dáng, màu xanh và mùi thơm của lá. Tinh dầu của Ngò còn dùng làm hương liệu trong ngành dược.
Công dụng “thật” của cây Ngò rí
Thành phần hoá học: Ngò rí có chứa các vitamin A, C, B và chất sắt; hoạt chất là cineol, borneol, acid oleic, acid palmitic, acid linoleic… có tác dụng chống viêm, giảm cholesterol trong máu. Ngoài ra, Ngò rí còn chứa chất citronelol, limonene, alpha pinene… có tính sát khuẩn ở đường tiêu hóa mạnh, chống loét viêm niêm mạc miệng… Bên cạnh các tác dụng trên, Ngò rí còn có tác dụng chống oxy hóa rất mạnh. Với những đặc tính dược lý trên, nhiều người xem Ngò như một loại dược liệu có khả năng trị khỏi một số loại bệnh khó.
Theo Y Dược Cổ truyền (YDCT), Ngò rí có vị cay tính ấm. Ngò rí được dùng trong y học giúp điều trị một số chứng hoặc bệnh như sau:
(Nguồn t4ghcm.org.vn)
Diễn tập phòng, chống Ebola
(Nguồn t4ghcm.org.vn)
Khi mắc bệnh tăng huyết áp, việc điều trị khởi đầu bao giờ cũng bắt đầu bằng việc điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt của bệnh nhân, chế độ ăn có vai trò quan trọng trong điều trị tăng huyết áp
Muối: Người bệnh tăng huyết áp không ăn thức ăn kho mặn, nước chấm mặn, các thực phẩm giàu natri như tôm khô, trứng vịt muối, thịt chà
bông… giảm bớt mặn làm giảm huyết áp 2-8 mmHg. Nhu cầu hàng ngày ở người lớn khoảng 200mg natri. Bình thường hàng ngày chúng ta ăn 4-6g natri tương đương 10 -15g muối. Đối với người huyết áp tăng nên ăn dưới 6g muối/ngày (khoảng dưới 2 muỗng cà phê). Trong thực tế ăn uống hàng ngày, lượng muối hầu như có trong nhiều thức ăn và thức uống nên làm sao để biết chúng ta đã giảm ăn mặn dưới 6g muối mỗi ngày không phải là dễ, vì vậy cần thực hiện mức độ giảm muối như sau:
– Giảm nhẹ: loại bớt các thức chấm trên bàn ăn như nước mắm, nước tương, tương, xốt, muối tiêu, bột canh… Hạnchế các thức ăn mặn như tương, chao, mắm các loại dưa, cà, trứng muối, các loại cá khô…, các thức ăn chế biến sẵn như cháo, phở, mì ăn liền, đồ hộp, giò, chả. Cách này có thể giảm 3- 5g muối/ ngày.
– Giảm trung bình: cần loại bỏ hoàn toàn các thức ăn mặn và các thức ăn chế biến sẵn… Bằng cách này có thể giảm 6-10g muối/ngày.
– Giảm nghiêm ngặt: ngoài việc tuân thủ mức giảm trung bình, trong nấu nướng hoàn toàn không nêm muối, tương, bột ngọt…
Chất béo (Lipid): tránh ăn nhiều thức ăn chiên xào, hạn chế chất béo bão hòa có trong thịt mỡ, da, nội tạng động vật, nước xương hầm, bơ thực vật, phomai, tròng đỏ trứng gà, vịt, dầu dừa, dầu cọ…
Chất bột đường (Glucid): các loại thực phẩm ngọt như bánh, kẹo, mứt, nước ngọt… Trái cây nhiều ngọt như xoài, mít, nhãn, vải tươi hoặc khô cần ăn kiêng hoặc ăn rất hạn chế. Các loại tinh bột như cơm, bún, phở… là thực phẩm hàng ngày nên ăn với lượng vừa phải,không ăn quá no, nên chia nhiều bữa.
Chất đạm (Protid): hạn chế thịt đỏ như thịt bò, cừu, dê, chó làm tăng cholesterol trong máu thúc đẩy tình trạng xơ vữa mạch làm tăng huyết áp.
Thức ăn chê biến sẵn: thịt muối, thịt xông khói, lạp xưởng, xúc xích vì có tỷ lệ muối cao và chứa chất bảo quản dẫn đến tăng huyết áp và nguy cơ ung thư đại tràng.
Các chất kích thích: cà phê, trà, rượu bia, gia vị (ớt, tiêu)… đều là những thực phẩm ảnh hưởng không nhỏ đối với bệnh lý tăng huyết áp. Các chất kích thích làm hưng phấn thần kinh, bất an, mất ngủ, rối loạn nhịp tim…
Dự phòng và theo dõi bệnh tănghuyết áp
– Điều chỉnh dinh dưỡng hợp lý.
– Giảm bia rượu và các chất kích thích đưa vào cơ thể.
– Không hút thuốc lá.
– Ngủ đủ 8 tiếng mỗi ngày.
– Giảm cân nếu thừa cân.
– Luyện tập thể dục, thể thao thường xuyên, đối với bệnh nhân tăng huyết áp các môn thể thao tốt nhất là dưỡng sinh, Yoga, thái cực quyền, đi bộ… Vận động ở mức độ vừa phải, đều đặn khoảng 30-60 phút mỗi ngày.
– Thái độ tinh thần trong cuộc sống: hạn chế căng thẳng, cáu giận, lạc quan yêu đời giúp vượt qua bệnh tật cũng như những khó khăn của cuộc sống.
– Khi điều trị đã đạt huyết áp mục tiêu: HA < 130/80mmHg, cần tiếp tục duy trì phác đồ điều trị lâu dài kèm theo việc theo dõi chặt chẽ tại các cơ sở y tế chuyên khoa, định kỳ để điều chỉnh kịp thời.
(Theo t4ghcm.org.vn)