Bệnh tăng huyết áp cần một chế độ ăn lạt, lượng muối dưới 6gr/ngày (khoảng 01 muỗng cà phê/ ngày), ngoài ra việc cân đối các nhóm thực phẩm bao gồm: chất đạm, chất béo, chất bột đường, khoáng chất, chất xơ, Vitamin… trong bữa ăn hàng ngày và trong những ngày tết. Để người có bệnh tăng huyết áp ăn Tết an toàn, việc lưa chọn thực phẩm sạch ở những cơ sở kinh doanh uy tín, khâu bảo quản, chế biến thưc phẩm phù hợp và vừa đủ để các món ăn, thức uống không chỉ “ngon” mà còn “lành”, có lợi cho sức khỏe. Một số gơi ý chọn thức ăn ngày tết cho người tăng huyết áp:
– Bánh chưng, bánh tét: rất giàu năng lượng (250Kcal/100g) có đủ các nhóm chất dinh dưỡng: đạm, béo, tinh bột nhưng lại thiếu chất xơ. Bánh chưng, bánh tét thường ăn kèm với dưa hành, củ kiệu hay dưa món. Các món này giúp ăn ngon miệng trong thành phần có chứa nhiều chất xơ . Tuy nhiên, tỷ lệ muối khá cao nên không phù hơp cho người bênh cao huyết áp. Tết không ăn bánh chưng, bánh tét quả là không đúng ý nghĩa nên có thể thay thế các món dưa muối bằng các loại củ ngâm chua ngọt như: kiệu ngâm chua, cà rốt, củ cải ngâm chua, ngó sen ngâm chua… Chỉ nên ăn bánh chưng, bánh tét (khoảng 100gr/ ngày) vào bữa ăn sáng hoặc trưa là những bữa ăn cần năng lượng trong ngày.
– Các món ăn chiên xào: thịt heo chiên, gà chiên, cá chiên, lạp xưởng chiên…chứa nhiều dầu mỡ, khuyến cáo không nên dùng dầu, mỡ vượt quá 20g/ngày (khoảng 4 muỗng cà phê/ngày) vì làm tăng nguy cơ xơ vữa động mạch gây nhiều biến chứng tim mạch, nên thay đổi chế biến bằng các hình thức luộc, hấp, nướng… cần chú ý hạn chế ăn thịt, nên ăn cá 2- 4 lần/tuần.
– Các món thịt nguội, giò chả: nhóm thực phẩm chế biến sẵn cung cấp nhiều chất đạm, chất béo bão hòa không tốt cho sức khỏe. Ngoài ra, nhóm thưc phẩm này còn chứa tỷ lệ muối cao vì muối vừa là chất điều vị, vừa là chất bảo quản chưa kể đến để tạo ra độ dai, giòn cho món ăn, nhiều cơ sở chế biến còn cho hàn the hay các chất phụ gia rất có hại cho cơ thể. Bênh nhân tăng huyết áp nên hạn chế, nếu sử dụng không nên vượt quá 100gr/ ngày.
– Thịt kho trứng vịt: để luôn có thức ăn sẵn không phải nấu nướng, thành phần chất béo từ mỡ động vật cao, lại hay phải kho đi kho lại nhiều lần làm cho nồi thịt đã béo, lại mặn tăng thêm sự ngán ngấy của món ăn. Bệnh nhân tăng huyết áp không nên dùng món này mà có thể thay thế bằng thịt nạc heo hoặc giò sống nấu phối hợp với nấm đông cô chia từng hộp nhỏ cho mỗi bữa ăn có thể bảo quản trong ngăn mát tủ lạnh, hay các món ăn chế biến các món ăn từ cá, đậu hũ…
– Bánh, kẹo, mứt: cung cấp năng lượng, nhưng rất ít chất xơ, không chứa vitamin và khoáng chất không nên dùng nhiều vì dễ làm tăng cân, tạo cảm giác nặng nề khó chịu, nên dùng nhiều các loại trái cây tùy theo sở thích và theo mùa như: dưa hấu, quýt, cam, mãng cầu, bưởi, thanh long…khi đãi khách hay trong các bữa ăn hàng ngày.
– Các loại hạt: hạt dưa, hạt bí, hạt điều, hạt hướng dương, hạt “dẻ cười”: đây là thức ăn vặt mang hương vị ngày xuân nhưng chứa nhiều chất béo, chất đạm nên dễ tạo cảm giác “no ngang”, để tạo sự ngon miệng người ta thường ngâm tẩm trong muối và đường hóa học cần hạn chế hay ăn rất ít các món ăn này.
– Các loại đồ uống: những ngày Tết đa số trong các bữa ăn và đãi khách không thể thiếu bia, rượu và nước ngọt… về phương diện dinh dưỡng các thức uống trên đều có chứa chất kích thích có hại cho người bệnh tăng huyết áp. Độ cồn trong rượu càng cao, tác dụng độc càng mạnh, uống rượu thường xuyên gây tổn hại dạ dày, gan, đặc biệt trên hệ thần kinh. Có thể uống một lượng ít rượu vang đỏ 100 -200ml/ngày, 1- 2 lon bia/ngày, nước ngọt không dùng trên 01 lon/ngày. Ngày xuân nên uống và đãi khách những chén trà xanh, trà bông cúc, trà thanh nhiệt vừa làm mát cơ thể vừa hỗ trợ tiêu hóa.- Rau xanh, trái cây: nên ăn nhiều rau xanh đa dạng các loại như: cải ngọt, xà lách xoong, bông cải, cà chua, dưa leo, bầu, bí…, trái cây như: cam, quýt, bưởi, thơm… các loại rau xanh và trái cây ngày tết khá phong phú, mang lại nhiều dinh dưỡng, khoáng chất, Vitamin rất tốt và là loại thực phẩm không thể thiếu trong các bữa ăn hàng ngày.
Ngày tết ai cũng muốn vui vẻ, những câu chúc lời hay ý đẹp, món ngon vật lạ để làm vừa lòng nhau với mong ước một năm mới đựợc no đủ, sung túc. Tuy nhiên, những mối nguy hại đằng sau các bữa tiệc là khôn lường. Người bệnh cao huyết áp cần cẩn trọng cân bằng từ chế độ ăn uống, tập luyện đến nghỉ ngơi… để những ngày xuân và bước sang năm mới tràn đầy sức khoẻ và hạnh phúc!
