Viện Y dược học dân tộc TP.HCM cho biết sẽ tổ chức khám chữa bệnh vào thứ bảy, chủ nhật và tăng thêm giờ vào các ngày trong tuần. Theo đó, từ thứ hai đến thứ sáu Viện khám chữa bệnh từ 6g30 – 19g00 và thứ bảy, chủ nhật khám chữa bệnh buổi sáng từ 7g30 – 11g30. Dù khám ngoài giờ hay ngày cuối tuần, bệnh nhân có BHYT vẫn được chỉ trả theo quy định. Việc tăng thêm giờ khám ngày, theo bác sỹ Huỳnh Nguyễn Lộc – Viện trưởng Viện Y dược học dân tộc Tp.HCM, là do muốn tạo điều kiện cho người bệnh chỉ có thời gian đi khám vào ngày cuối tuần và ngoài giờ hành chính.
(Ngọc Loan – Báo tuổi trẻ số 158/2016(8339), Thứ ba 14-6-2016)
Hội thi “Hộ sinh trưởng giỏi Thành phố” là sân chơi dành cho các bạn đội ngũ hộ sinh được tổ chức hàng năm. Thông qua hội thi lần này mong muốn giúp nâng cao chất lượng phục vụ người bệnh, nâng cao trình độ chuyên môn của đội ngũ Hộ sinh thông qua các hình thức đào tạo, huấn luyện, hội nghị khoa học, các hội thi, để trau dồi, trao đổi kinh nghiệm chuyên môn, nâng cao năng lực nghiệp vụ của các Hộ sinh, góp phần chăm sóc sức khỏe sinh sản người bệnh một cách an toàn và hiệu quả.
Sáng ngày 03/6, tại Hội trường Viện Y dược học dân tộc TP. Hồ Chí Minh đã diễn ra lễ khai mạc hội thi “Hộ Sinh trưởng giỏi Thành phố” với chủ đề ‘An Toàn trong sản khoa”,với sự tham gia của 179 thí sinh đến từ 46 bệnh viện trực thuộc Sở, đặc biệt hơn năm nay hội thi còn có sự tham dự của các thí sinh đến từ 4 bệnh viện chuyên khoa sản của 4 tỉnh tham dự gồm bệnh viện phụ sản nhi Đà Nẵng, Cần Thơ, Cà Mau và Tiền Giang.
Các thí sinh tham gia hội thi năm nay phải trải qua 60 câu trắc nghiệm trong vòng 30 phút, từ đó Ban Tổ chức sẽ chọn ra 50 thí sinh có điểm số cao nhất để tham dự vòng 2 được diễn ra vào ngày 10/6 tại hội trường Trung tâm Truyền thông và Giáo dục sức khỏe Sở Y tế.
Ngày 18/6/2016, sẽ diễn ra vòng Chung kết và Lễ trao thưởng cho 3 đội đạt vòng Chung kết. Để cổ vũ, động viên cho Hội thi có sự góp mặt gần 300 người tham dự trong đó có 179 thí sinh ở vòng 1, cùng Trưởng phòng Điều dưỡng và lãnh đạo của các bệnh viện có thí sinh tham dự.
Đây là một ngày Hội thật sự của ngành Điều dưỡng, Hộ sinh của Thành phố Hồ Chí Minh được tổ chức hàng năm./.
Hút thuốc lá là một trong những nguyên nhân gây tử vong hàng đầu trên thế giới có thể ngăn chặn được, và góp phần đáng kể gây nguy cơ mắc các bệnh không lây nhiễm như ung thư, bệnh phổi và bệnh tim. Tiếp xúc với khói thuốc thụ động cũng có hại cho sức khỏe, gây ra khoảng 600.000 ca tử vong trên toàn cầu mỗi năm. Ước tính tại khu vực Tây Thái Bình Dương cứ mỗi phút có hai người chết vì các bệnh liên quan đến thuốc lá, và có một nửa số phụ nữ và trẻ em bị tiếp xúc với khói thuốc thụ động tại nhà và nơi công cộng. Thuế thuốc lá theo tỷ lệ phần trăm giá bán lẻ vẫn còn tương đối thấp ở nhiều quốc gia. Nhiều quốc gia đã có luật về sản phẩm thuốc lá, và một Công ước quốc tế về kiểm soát thuốc lá – Công ước khung về Kiếm soát thuốc lá – đã được 175 quốc gia phê chuẩn.
Thông tin cơ bản về thuốc lá
Thuốc lá gây chết non với một nửa số người sử dụng nó.
Thuốc lá gây tử vong sớm không chỉ với những người hút thuốc mà còn cả những người không hút thuốc nhưng hít phải khói thuốc của người khác, gọi là hút thuốc thụ động.
Thuốc lá cướp đi sinh mạng của gần 6.000.000 người mỗi năm, trong đó có hơn 5.000.000 người đang và đã từng hút thuốc, và hơn 600.000 người không hút thuốc nhưng bị tiếp xúc thụ động với khói thuốc của người khác. Nếu không thực hiện ngay những biện pháp kiểm soát thuốc lá hiệu quả, thì số người chết hàng năm do thuốc lá có thể tăng lên hơn 8.000.000 vào năm 2030.
Gần 80% trong số hơn một tỉ người hút thuốc lá trên thế giới sống ở các nước có thu nhập thấp và trung bình.
Mức tiêu thụ các sản phẩm thuốc lá trên toàn cầu đang ngày càng tăng, mặc dù tiêu thụ thuốc lá ở một số nước có thu nhập cao và trung bình giảm.
Thuốc lá là một trong những nguyên nhân chính gây ra các bệnh không lây nhiễm trong khu vực Tây Thái Bình Dương.
Trong khói thuốc lá có hơn 7.000 hóa chất, trong đó có ít nhất 70 chất có khả năng gây ung thư.
Trong sáu Khu vực của Tổ chức Y tế Thế giới (TCYTTG), khu vực Tây Thái Bình Dương có:
nhiều người hút thuốc lá nhất;
tỷ lệ nam giới hút thuốc cao nhất;
tỷ lệ phụ nữ và thanh thiếu niên hút thuốc gia tăng nhanh nhất;
Công ước khung về Kiểm soát thuốc lá của TCYTTG (WHO FCTC) được xây dựng để ứng phó với tình trạng toàn cầu hóa của nạn dịch thuốc lá và thể hiện một cách tiếp cận mới trong hợp tác y tế quốc tế, đó là sử dụng một khung pháp lý toàn cầu để giải quyết một nạn dịch toàn cầu.
Công ước WHO FCTC là Hiệp ước quốc tế đầu tiên được xây dựng dưới sự bảo trợ của TCYTTG để giảm bớt gánh nặng về y tế và kinh tế do sử dụng thuốc lá gây ra.
Công ước WHO FCTC quy định cấm hoàn toàn quảng cáo, khuyến mãi và tài trợ thuốc lá; quy định in cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh trên vỏ bao thuốc lá; cấm bán thuốc lá cho trẻ vị thành niên; bảo vệ mọi người tránh tiếp xúc với khói thuốc thụ động; tăng thuế và giá thuốc lá và áp dụng các biện pháp kiểm soát việc sử dụng thuốc lá khác.
Tình hình kiểm soát thuốc lá
Các bệnh liên quan đến thuốc lá là nguyên nhân gây tử vong hàng đầu ở Việt Nam, gây ra khoảng 40.000 ca tử vong mỗi năm – tức là hơn 100 người chết vì thuốc lá mỗi ngày. Nếu không có can thiệp khẩn cấp, ước tính số tử vong do các bệnh liên quan đến thuốc lá mỗi năm sẽ tăng lên thành 70.000 người vào năm 2030.
Việt Nam là một trong những nước có tỷ lệ nam giới hút thuốc lá cao nhất thế giới với 47,4% nam giới trưởng thành hút thuốc. Rất may là tỷ lệ nữ hút thuốc còn thấp, chỉ chiếm 1,4% nữ giới trưởng thành (Điều tra toàn cầu về sử dụng thuốc lá ở người trưởng thành -GATS-2010).
Trong tổng số 15 triệu người hút thuốc có 12,8 triệu (39,4% nam và 1.2% nữ) hút thuốc lá điếu. Hiện có 4,1 triệu người lớn hút thuốc lào (GATS 2010).
67% người không hút thuốc (khoảng 33 triệu người) nói họ bị tiếp xúc với khói thuốc thụ động tại nhà và 49% người lao động (khoảng 5 triệu người) cho biết họ bị ảnh hưởng bởi khói thuốc thụ động tại nơi làm việc (GATS 2010).
Sản lượng thuốc lá điếu của Việt Nam liên tục tăng từ năm 2000, trong khi đó giá bán và thuế thuốc lá vẫn thấp.
Thuế thuốc lá chiếm chưa tới 45% giá bán lẻ, thấp hơn nhiều so với mức 65% đến 80% mà Ngân hàng Thế giới khuyến nghị, khiến thuốc lá được bán rất rẻ. Giá một bao thuốc 20 điếu của nhãn hiệu phổ biến nhất ở Việt Nam chỉ ở mức khoảng 0,75 đô la Mỹ.
Khảo sát toàn quốc mới đây cho thấy 73% người trưởng thành nói họ ủng hộ tăng thuế thuốc lá (GATS 2010).
Tháng 12/2004 Việt Nam đã phê chuẩn Công ước khung về Kiểm soát thuốc lá (FCTC).
Tháng 6/2012 Quốc hội đã thông qua Luật phòng, chống tác hại thuốc lá với những biện pháp toàn diện để kiểm soát thuốc lá.
Đáp ứng của Tổ chức Y tế Thế giới
TCYTTG đã góp phần đưa kiểm soát thuốc lá trở thành một ưu tiên ở Việt Nam.
TCYTTG đã phối hợp vàhỗ trợ kỹ thuật cho Văn phòng Chương trình phòng chống tác hại thuốc lá Bộ Y tế (VINACOSH) và các đối tác khác trong các khía cạnh như:
Hỗ trợ cho quá trình thực hiện Công ước FCTC ở Việt Nam.
Hỗ trợ triển khai sáng kiến thành phố không khói thuốc và sáng kiến khu vực không khói thuốc ở các tỉnh, thành phố.
Thúc đẩy sự hợp tác giữa các đối tác kiểm soát thuốc lá.
Huy động kinh phí cho hoạt động kiểm soát thuốc lá.
Ủng hộ việc xây dựng, thông qua và thực hiện Luật phòng, chống tác hại thuốc lá.
Những qui định chính trong Luật phòng, chống tác hại thuốc lá gồm:
In cảnh báo sức khỏe bằng hình ảnh, chiếm ít nhất 50% diện tích vỏ bao thuốc lá.
Cấm hút thuốc lá hoàn toàn tại nơi làm việc và nơi công cộng trong nhà.
Nghiêm cấm quảng cáo, khuyến mại thuốc lá dưới mọi hình thức.
Cấm bán, cung cấp thuốc lá cho người chưa đủ 18 tuổi.
Cấm bán thuốc lá phía ngoài cổng trường học và bệnh viện trong phạm vi 100 mét (m).
Cấm bán bao thuốc dưới 20 điếu, gọi là “kiddie packs” – đây là loại bao thuốc lá nhỏ nhằm thu hút thanh thiếu niên.
Và thành lập Quỹ phòng, chống tác hại của thuốc lá. Nguồn quỹ hình thành từ khoản thu bắt buộc nhằm phục vụ cho hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá, và được tính bằng % giá xuất xưởng hoặc giá nhập khẩu đối với mỗi bao thuốc lá.
Không chỉ châu Á, nhiều nước Âu, Mỹ đã bắt đầu xu hướng “trở về với tự nhiên” qua việc sử dụng ngày càng nhiều các loại thuốc có nguồn gốc cây cỏ hay các phương pháp điều trị của y học cổ truyền để dự phòng, chữa trị và nâng cao sức khỏe. Chỉ tính riêng ở Mỹ đã có khoảng 15 triệu người thường xuyên sử dụng các thuốc cây cỏ ở các mức độ khác nhau,với chi phí hàng năm lên tới 30 tỷ đô la.
Việt Nam có thể tự hào là một trong những quốc gia đi tiên phong xây dựng định hướng phát triển y học, y tế khoa học, đại chúng, kết hợp cổ truyền và hiện đại. Y học cổ truyền Việt Nam là một bộ phận quan trọng trong nền văn hóa cộng đồng các dân tộc, gắn liền với kinh nghiệm phòng chữa bệnh có lịch sử lâu đời, có nguồn dược liệu phong phú, phù hợp với điều kiện khí hậu, bệnh tật con người Việt Nam.
Thành phố Hồ Chí Minh là địa phương đi đầu trong việc phối hợp giữa y học hiện đại với y học cổ truyền, chi phí khám chữa bệnh y học cổ truyền, mua thuốc dược liệu đã được áp dụng bảo hiểm y tế, rất thu hút nhiều người dân lựa chọn Y Học Cổ truyền chính vì thế nhu cầu sử dụng dược liệu cũng đang tăng lên.
Ít tác dụng phụ, nuôi dưỡng các cơ quan nội tạng, tăng sức đề kháng cho cơ thể là lý do các loại thuốc y học cổ truyền đang có xu hướng cho các người dân lựa chọn nhất là trong việc điều trị các bệnh bệnh nặng như: Tai biến, Ung thư…
Xin mời quý bạn đọc cùng xem qua phóng sự Phát triển nông nghiệp dược liệu đáp ứng nhu cầu khám chữa bệnh Y Học Cổ Truyền tại Viện Y Dược Học Dân Tộc – Thực hiện bởi Đài truyền hình thành phố Hồ Chí Minh.
Thực hiện theo sự chỉ đạo của Bộ Y tế “Đổi mới phong cách, thái độ phục vụ của cán bộ y tế hướng tới sự hài lòng của người bệnh”. Trong những năm qua, Viện Y Dược Học Dân Tộc không ngừng học hỏi chuyên môn, nâng cao tay nghề người Thầy Thuốc, cải tạo cơ sở vật chất nhằm phục vụ người bệnh và người nhà bệnh nhân một cách tốt nhất.
Hiểu được tấm lòng của tập thể Ban Giám đốc cùng với những cán bộ, viên chức đang làm việc tại Viện, bệnh nhân Đặng Trung Hưng bệnh nhân điều trị tại khoa Nội Cơ Xương Khớp đã gửi lời cảm mến đến Bác sỹ Vũ Thái Sơn và đội ngũ y, bác sỹ và nhân viên Khoa Nội cơ xương khớp – Viện y dược học dân tộc.
Mọi lời chia sẽ, cảm ơn của bệnh nhân đều là động lực to lớn để đội ngũ y, bác sĩ, điều dưỡng và CBNV Viện tiếp tục phát huy tinh thần, trách nhiệm cao trong công việc, không ngừng bồi dưỡng, trao dồi kiến thức chuyên môn xứng đáng với lời Bác Hồ dạy “Lương Y Như Từ Mẫu”, thực hiện tốt nhiệm vụ chăm sóc và bảo vệ sức khỏe của người dân./.
Trước lời cảm mến chân thành trên, chúng tôi xin đăng tải nguyên văn bức thư trên:
Hồ Chí Minh, ngày 22 tháng 04 năm 2016
Thầy gửi Bác sỹ Sơn!
Rất tiếc trong giây phút chia tay bệnh viện Thầy không gặp Bác sỹ, nhân đây Thầy gửi lời gọi là sự cảm mến tạ từ và tri ân.
Thưa Bác sỹ,
Thầy vào bệnh viện được sự tận tình chăm sóc, giúp đỡ của Bác sỹ. Trong hơn 10 ngày qua dù thời tiết khắc nghiệt, hơn nữa bệnh viện đang sữa chữa có phần bề bộn
Thầy trân trọng ghi nhận phần công đức này của Bác sỹ và cầu nguyện hồng ân Tam Bảo gia hộ cho Bác sỹ cùng đội ngũ Thầy thuốc, cán bộ công nhân viên luộn sức khỏe dồi dào, thân tâm thường lạc hoàn thành công tác với phương châm cứu nhân độ thế mà Bác sỹ đã chọn con đường đầy đủ ý nghĩa giống như Thầy. Tuy công việc có khác nhau nhưng cùng vươn tới chung một mục đích.
Viết tới đây ngồi mỏi chân, đau lưng quá, xin Bác sỹ nhận nơi đây lòng thành tâm cảm ơn của Thầy
TS Phạm Vũ Khánh, Cục trưởng Cục Quản lý y, dược cổ truyền (Bộ Y tế), trả lời phỏng vấn Thanh Niên xung quanh các giải pháp kiểm soát chất lượng dược liệu, đặc biệt là “dược liệu rác” nhập khẩu.
TS Phạm Vũ Khánh, Cục trưởng Cục Quản lý y, dược cổ truyền (Bộ Y tế).
TS Khánh cho biết, ước tính nhu cầu sử dụng dược liệu trong nước hằng năm khoảng hơn 60.000 tấn. Để quản lý chất lượng dược liệu, Bộ Y tế tổ chức kiểm tra thường kỳ, đột xuất tại các cơ sở kinh doanh, sử dụng dược liệu; viện kiểm nghiệm lấy mẫu xét nghiệm. Qua kiểm tra, xét nghiệm cho thấy, trong các cơ sở còn hiện tượng sử dụng dược liệu chưa thực hiện ghi đầy đủ nhãn mác, chưa thực hiện kiểm soát dược liệu theo lô mẻ; chưa chứng minh rõ ràng về nguồn gốc xuất xứ; chưa kiểm soát chặt chẽ về chất lượng.
Như Viện Kiểm nghiệm thuốc T.Ư công bố tại hội nghị trực tuyến do Bộ Y tế tổ chức mới đây, có đến 20% mẫu dược liệu xét nghiệm không đạt yêu cầu về chất lượng, đâu là nguyên nhân của việc này, thưa ông?
Thực ra, các mẫu được lấy xét nghiệm không phải lấy đại trà mà đã lựa chọn trong nhóm mẫu dược liệu có nguy cơ, sau khi đã được nhận diện trước trong quá trình đi kiểm tra bằng cảm quan, bởi vậy, tỷ lệ mẫu không đạt chất lượng cao. Các dược liệu không đạt do bị nhầm loài, bị làm giả, lẫn tạp chất, cũng có một phần do điều kiện lưu kho chưa đảm bảo gây ẩm mốc.
“Để làm thuốc, dược liệu đó không chỉ sạch, không nhiễm tạp chất, nấm mốc hay hóa chất mà phải có hoạt chất và hoạt chất đó phải đạt đến hàm lượng nhất định. Để dược liệu đạt được chất lượng thì còn phụ thuộc vào tuổi của dược liệu, vùng đất nuôi trồng cũng như thời điểm thu hái – theo nguyên tắc rất nghiêm ngặt.”
Ông có thể cho biết cụ thể những vi phạm về chất lượng dược liệu từng bị phát hiện?
Cơ quan quản lý và cơ quan chuyên môn từng phát hiện dược liệu bị nhuộm đỏ bằng rhodamin – hóa chất công nghiệp, tuy nhiên gần đây không còn thấy; hay có những dược liệu bị nhầm loài, ví dụ củ sắn bị làm thay cho củ mài; hoặc cùng một loài nhưng có thể khác nhau về loại (cây đực – cái); nhân trần thì nhầm với bồ bồ. Tất nhiên nhầm lẫn này cũng không loại trừ nguyên nhân do bị tráo đổi, làm giả bởi chỉ thấy nhầm theo hướng loại rẻ tiền hơn thay cho dược liệu có giá trị cao hơn.
Dược liệu là các cây, con được thu hái trong tự nhiên hoặc trồng trọt, được sử dụng làm thuốc. Nhưng để làm thuốc, dược liệu đó không chỉ sạch, không nhiễm tạp chất, nấm mốc hay hóa chất mà phải có hoạt chất và hoạt chất đó phải đạt đến hàm lượng nhất định. Để dược liệu đạt được chất lượng còn phụ thuộc vào tuổi của dược liệu, vùng đất nuôi trồng cũng như thời điểm thu hái – theo nguyên tắc rất nghiêm ngặt. Chất lượng dược liệu, sự phối hợp các vị thuốc trong bài thuốc đảm bảo hiệu quả với người bệnh.
Vậy ai chịu trách nhiệm về việc sử dụng dược liệu kém chất lượng trong điều trị cho người bệnh?
Cơ sở điều trị, hội đồng thuốc tại địa phương chịu trách nhiệm về chất lượng dược liệu, thuốc trong đơn vị mình; không thể mỗi lúc nhập vài cân dược liệu mà đem đi kiểm định được vì rất tốn kém, đi xa nhưng vẫn phải có các giải pháp để đảm đảo chất lượng. Đơn cử như, đơn vị sử dụng dược liệu phải hướng dẫn cho địa phương, chỉ thu hái dược liệu đó đúng điều kiện. Bởi việc thu hái ảnh hưởng đến chất lượng dược liệu về hoạt chất. Hội đồng thuốc của bệnh viện chịu trách nhiệm về chất lượng dược liệu không chỉ về an toàn, không nhiễm hóa chất hay hoạt chất, bảo quản đúng điều kiện không bị nấm mốc mà còn là việc nhận diện loài, không để nhầm lẫn, sử dụng sai, ảnh hưởng đến chất lượng, kết quả điều trị, sức khỏe người bệnh.
Thực ra, không phải không có dược liệu đạt chất lượng nhưng vấn đề là cơ sở điều trị, kinh doanh phải chấp nhận chi phí cao, giảm lợi nhuận. Nguồn chính ngạch từ các công ty là các dược liệu chuẩn, còn nguồn tiểu ngạch, nhập lậu thì chất lượng không được kiểm soát chặt chẽ, giá rẻ hơn. Một thang thuốc chuẩn của họ là 5 đồng, nhưng thang thuốc của ta lại chỉ 1 đồng, đó là nông sản dược liệu chứ không phải dược liệu.
Là cơ quan chịu trách nhiệm về xây dựng chính sách, quản lý chất lượng dược liệu, ông cho biết các giải pháp nào được cho là sẽ có hiệu quả ngăn chặn tình trạng người bệnh phải dùng thuốc từ dược liệu thứ cấp?
Ngày 21.1.2016, Bộ Y tế đã ban hành thông tư quy định về hoạt động kinh doanh dược liệu, trong đó quản lý nguồn gốc, chất lượng dược liệu nhập khẩu và quy định cụ thể về điều kiện bán lẻ, bán buôn dược liệu. Theo đó, cơ sở VN nhập khẩu dược liệu phải là cơ sở đã được cấp giấy chứng nhận đủ điều kiện kinh doanh thuốc với phạm vi bán buôn dược liệu do Bộ Y tế thẩm định, cấp phép; có giấy phép nhập khẩu dược liệu do Cục Quản lý y, dược cổ truyền thuộc Bộ Y tế cấp; dược liệu nhập khẩu vào VN phải có giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa (C/O) của dược liệu do tổ chức có thẩm quyền của nước xuất khẩu cấp. Trường hợp điều ước quốc tế mà VN là thành viên có quy định về việc nộp giấy chứng nhận xuất xứ hàng hóa nhập khẩu là chứng từ điện tử thì cơ quan hải quan chấp nhận các chứng từ này.
Đặc biệt, từ 1.7.2016, dược liệu nhập khẩu trong danh mục phải có phiếu kiểm nghiệm của từng lô dược liệu (kèm theo bản dịch ra tiếng Anh hoặc tiếng Việt) của cơ sở sản xuất nếu cơ sở đó đạt tiêu chuẩn “Thực hành tốt sản xuất thuốc” (GMP); đối với cơ sở sản xuất chưa đạt tiêu chuẩn GMP thì phải có phiếu kiểm nghiệm của cơ quan hoặc tổ chức có thẩm quyền của nước xuất khẩu cấp.
Hằng năm, Bộ Y tế có trách nhiệm công bố danh mục dược liệu phải có phiếu kiểm nghiệm của cơ quan hoặc tổ chức có thẩm quyền của nước xuất khẩu cấp. Các quy định này nhằm ngăn chặn dược liệu kém phẩm chất, không rõ nguồn gốc lọt vào cơ sở điều trị như vừa qua từng phát hiện.
Ý kiến
Hà thủ ô… được nhuộm lại
TS Trần Thị Hồng Phương, Phó cục trưởng Cục Quản lý y, dược cổ truyền (Bộ Y tế), cho biết thời điểm này dược liệu bị nhuộm màu đã “đỡ hơn” nhưng không phải không có. Điển hình như hà thủ ô, nhiều mẫu khi kiểm tra phát hiện chỉ có màu đen (do được nhuộm lại) còn hoạt chất chính (emodin) rất thấp.
Theo bà Phương, các mẫu dược liệu kiểm tra, xét nghiệm được lấy từ các cơ sở khám chữa bệnh, trên thị trường, qua đó thấy rằng, nhiều dược liệu bị nhầm loài, được thay thế bằng những thứ khác rẻ tiền hơn và việc nhầm lẫn này cũng có thể là cố ý. Có những loại bị “nhầm” với loài khác có giá rẻ hơn nhiều, chênh nhau đến cả triệu đồng/kg. “Tôi cho rằng, đang tồn tại việc trộn lẫn dược liệu từ nguồn nhập lậu chất lượng kém với hàng chính ngạch chất lượng tốt. Việc nhầm loài với một số dược liệu tồn tại ngay cả trong cơ sở khám chữa bệnh, chứ không chỉ trên thị trường. Có nơi, khi chúng tôi chỉ ra việc dùng sai loài, đơn vị điều trị chống chế rằng: Nếu không dùng thay thế thì không có thuốc cho bệnh nhân”, bà Phương nói và cho rằng không chỉ kiểm soát thị trường, mà cần giám sát ngay cả trong bệnh viện, cơ sở y tế.
Nguy hiểm tới tính mạng người bệnh
GS-TSKH-NGND Trần Công Khánh, Giám đốc Trung tâm nghiên cứu và phát triển cây thuốc dân tộc cổ truyền, cho biết có những loại dược liệu sau khi đã bị lấy hoạt chất nhưng không bị biến dạng, bên ngoài vẫn còn nguyên hình thái ban đầu, ví dụ như cam thảo, tam thất… Nhìn chung, những dược liệu đang được mua về VN qua đường tiểu ngạch có chất lượng kém, hoạt chất thấp, thậm chí đó chỉ là “bã” dược liệu. Điều đáng lo ngại, có cả các bệnh viện, cơ sở điều trị hay các chợ dược liệu của chúng ta cũng đang mua dược liệu từ nguồn tiểu ngạch. “Có thể không phân biệt hình thức mua tiểu ngạch, chính ngạch nhưng vấn đề là phải có biện pháp kiểm soát chất lượng dược liệu làm thuốc. Người có bệnh sử dụng các sản phẩm bào chế từ dược liệu không có hoạt chất hoặc hoạt chất rất thấp thì không có tác dụng chữa bệnh, có khi nguy hiểm đến tính mạng”, GS Khánh cảnh báo.
Không thể biết chất lượng thuốc
Theo lương y Lê Văn Cảnh (TP.HCM), một số loại dược liệu nhập về đã bị phun nước để tăng ký. Vì thế, người ta phải trộn chất bảo quản để giữ lâu dược liệu, tránh mốc. “Dược liệu có đủ hạng – thượng phẩm, trung phẩm, hạ phẩm, giá thành cũng khác nhau. Nếu dược liệu đã phiến (thái) sẽ khó nhận biết được chất lượng, chỉ người trong ngành mới có thể nhận biết qua ngửi và nếm. Do vậy, với thầy thuốc, thường mua dược liệu chưa phiến, về tự phiến và sao tẩm để có vị thuốc có chất lượng. “Muốn đặt hàng dược liệu phiến hay chưa phiến gì phía Trung Quốc sẽ cung cấp hết. Hiện nay với dược liệu cả thuốc bắc, nam, chúng ta chưa đề ra một tiêu chuẩn nào nên khó kiểm soát”, ông Cảnh nói và khuyến cáo người bệnh tuyệt đối không tự mua dược liệu ngoài thị trường về chế biến.
Nằm trong chuỗi các hoạt động chào mừng Tháng Công Nhân lần thứ 8 năm 2016, chiều ngày 26.5.2016 Viện Y Dược Học Dân Tộc đã tổ chức chương trình “Gặp gỡ, đối thoại giữa Đảng ủy, Ban Giám đốc với cán bộ viên chức, người lao động”.
Đến tham dự chương trình có Ông Huỳnh Nguyễn Lộc – Bí thư Đảng ủy, Viện trưởng, Ông Hà Văn Hùng– Nguyên Bí thư Đảng ủy, Phó viện trưởng, Bà Trần Thị Thanh Hương – Đảng ủy viên, Chủ tịch công đoàn, lãnh đạo các khoa/phòng/trung tâm trực thuộc Viện và hơn 300 cán bộ viên chức, người lao động đang làm việc tại Viện Y Dược Học Dân Tộc thành phố Hồ Chí Minh.
Ông Huỳnh Nguyễn Lộc – Bí thư Đảng ủy, Viện trưởng Viện Y Dược Học Dân Tộc thành phố Hồ Chí Minh.
Chương trình được tổ chức với mục đích giúp cho cán bộ viên chức, người lao động có cơ hội được bày tỏ suy nghĩ, nêu những băn khoăn, vướng mắc, kiến nghị với lãnh đạo Viện, Công đoàn về những vấn đề liên quan trực tiếp đến việc làm, tiền lương, phúc lợi, chế độ chính sách, hoạt động của đơn vị. Đồng thời, đối với Ban Giám đốc Viện, đây cũng là dịp để các đồng chí lắng nghe tiếng nói, lời tâm sự chân thành từ chính những người lao động để các đồng chí lãnh đạo trực tiếp chia sẻ, giải đáp những thắc mắc, nguyện vọng của người lao động; nói rõ hơn cho họ hiểu về định hướng chủ trương, chính sách của Đảng và nhà nước, những giải pháp thay đổi từ đó góp phần quan trọng để đội ngũ cán bộ viên chức, người lao động yên tâm công tác, lao động nhiệt tình và sáng tạo, cống hiến hết mình cho sự nghiệp.
Kết luận buổi đối thoại, Ông Huỳnh Nguyễn Lộc đã ghi nhận những ý kiến đóng góp, trao đổi của các cán bộ viên chức, người lao động tại chương trình đồng thời nhấn mạnh rằng: Ban Giám đốc và tập thể cán bộ chủ chốt Viện sẽ nghiêm túc nghiên cứu các ý kiến, đề xuất để đưa ra các biện pháp tạo điều kiện, hỗ trợ cần thiết giúp cán bộ, viên chức phát huy tốt nhất năng lực cá nhân, đóng góp tích cực cho công việc chung, tiếp tục phát huy sự đoàn kết, nhất trí để xây dựng Viện ngày càng vững mạnh trong thời gian tới./.
Đ/c Trần Thị Thanh Hương - Chủ tịch Công đoàn Viện.
Thực hiện nhiệm vụ chính trị và chương trình hoạt động năm 2016 của Công đoàn Viện Y Dược Học Dân Dân Tộc thành phố Hồ Chí Minh, Chiều ngày 26.5.2016, Ban chấp hành Công đoàn Viện đã tổ chức Lễ kết nạp cho 24 đoàn viên Công đoàn mới.
Tại buổi Lễ thay mặt Ban Chấp hành Công đoàn đồng chí Nguyễn Văn Hinh – Phó chủ tịch Công đoàn đã giới thiệu tóm tắt Điều lệ Công đoàn Việt Nam, nói rõ quyền lợi và nhiệm vụ của người đoàn viên, chức năng, nhiệm vụ của Công đoàn Viện nhằm giúp đoàn viên mới nắm vững để thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, đồng thời đọc quyết định kết nạp 24 đồng chí vào tổ chức Công đoàn Việt Nam.
Đ/c Nguyễn Văn Hinh – Phó chủ tịch Công đoàn Viện.
Tại buổi lễ, Đồng chí Trần Thị Thanh Hương – Chủ tịch Công đoàn đã trao quyết định và đeo huy hiệu Công đoàn cho 24 đoàn viên Công đoàn mới.
Đ/c Trần Thị Thanh Hương – Chủ tịch Công đoàn Viện.
Đại diện đoàn viên mới kết nạp, Đồng chí Lê Thị Quỳnh Nga đã lên phát biều và hứa sẽ ra sức phấn đấu, rèn luyện, trau dồi phẩm chất đạo đức để góp phần xây dựng Công đoàn Viện Y Dược Học Dân Tộc ngày càng phát triển, vững mạnh.
Nhiều loại thuốc đổ đống lề đường với quảng cáo trị bá bệnh.
Gần đây, tại TPHCM nhiều loại cây cỏ được người bán quảng cáo là thảo dược chữa bách bệnh, bán kiểu đổ đống, kéo lê ngoài đường phố…
“Viện Y Dược Học Dân Tộc TP. Hồ Chí Minh hơn 40 năm qua nói không với Dược Liệu kém chất lượng”.
Thảo dược đổ đống vỉa hè
Lợi dụng các hội chợ có uy tín, nhiều gian hàng thuốc đông y, thuốc gia truyền chen chân vào bán hàng. Tại Festival tổ chức ở công viên Gia Định (Q. Gò Vấp, TPHCM) gần đây, gian hàng thuốc “gia truyền dân tộc Dao Ba Vì” của một người tự xưng lương y thu hút khá đông khách nữ. Vừa than thở mặt có nhiều mụn, người này bảo do nóng gan, nóng thận nên cho gói chữa nóng gan thận… để trị mụn.
Quan sát gói thuốc nhỏ bằng bàn tay đã được nghiền nát như cám, bao nhựa đóng gói bằng cách hơ lửa và có dấu hiệu tháo gỡ nhiều lần. Bên trên có tờ giấy hướng dẫn sử dụng rất sơ sài. Thành phần gói thuốc có râu ngô, bông mã đề, giảo cổ lam, cà gai leo, diệp hạ châu và một số thuốc dân tộc khác; thời hạn sử dụng một năm, giá 70.000 đồng/gói. Ngoài ra không có đơn vị nào chứng nhận, cấp phép. Hỏi “nếu uống thuốc mà thấy hiệu quả thì làm sao mua tiếp?”, đáp “hội chợ nào ở TPHCM mình cũng đều tham gia. Bạn muốn mua thuốc chỉ cần gọi điện thoại là mình sẽ giao hàng tận nơi”. Thấy tôi chần chừ, lương y này nhanh chóng hạ giá: “50.000 đồng/gói. Thuốc này mình tự bào chế nên bạn yên tâm, nhiều người mua uống hết bệnh lắm rồi”. Khi chúng tôi liên hệ với số điện thoại của người đứng tên lương y V.T.H đều không liên lạc được.
Nhiều loại thuốc đổ đống lề đường với quảng cáo trị bá bệnh.
Nhiều loại thuốc đổ đống lề đường với quảng cáo trị bá bệnh.
Gần đây, TPHCM thường xuất hiện đội quân bán thảo dược dạo đưa hàng đến tận các hang cùng ngõ hẻm, vào tận nhà dân chào mời. Từng bọc thuốc khô đã được xắt lát, không có bất cứ thông tin gì, được bán với giá từ 70.000 đồng – 100.000 đồng/bọc. Người bán cho tất cả các bọc cây khô lên xe kéo dọc các con phố nhỏ rao hàng. Chị Hải (ngụ Q. Bình Tân) kể: “Nghe người bán giới thiệu bịch cây nhân sâm này chỉ cần đem sao ngâm rượu hoặc nấu nước uống thì trị được bá bệnh nên mình mua về uống thử. Thực sự tôi chỉ nghe theo người bán nói thôi chứ rễ cây đã được xắt nhỏ thì làm sao biết có phải nhân sâm thật hay không. Để nguyên cây còn không biết, giờ xắt lát nữa thì… chịu thua”.
Tại góc đường Nguyễn Oanh – Phan Văn Trị (Q.Gò Vấp), hàng chục loại “thảo dược” đổ đống, được bày bán trên vỉa hè. Bên cạnh những củ nghệ, củ “sâm” bám đầy đất cát, còn có những lọ bột nghệ, dâu tằm ngâm đường… được pha chế sẵn. Giá mỗi loại từ 80.000 – 100.000 đồng/kg. Trên đường Hòa Bình (Q. Tân Phú) cũng có nhiều điểm bán “dâu tằm Đà Lạt chuyên chữa đau lưng, nhức mỏi, xương khớp, mất ngủ…”, giá 45.000 đồng/kg, thu hút nhiều người mua.
Coi chừng mất mạng
Đem gói thuốc gia truyền dân tộc Dao Ba Vì đến gặp lương y Nguyễn Đức Nghĩa – Phòng khám y dược cổ truyền Tuệ Lãn – Hội Dược liệu TPHCM nhờ xem giúp. Vừa nhìn qua, lương y Nghĩa cho biết: “Thuốc cán thành bột không bao giờ để được một năm dù được bảo quản trong điều kiện tốt đến đâu đi nữa. Đông dược để từng loại thì không sao, nhưng khi đã cán bột và pha trộn nhiều loại với nhau thì phải có tỷ lệ % trên bao bì. Thuốc cũng phải giữ trong bao bì tránh ánh sáng. Trong khi gói thuốc gia truyền này không có các tiêu chuẩn trên, cũng không có thành phần định lượng cụ thể. Đó là chưa kể những chất bột bên trong có phải như thành phần đã ghi hay không. Nếu không đúng, nguy cơ ảnh hưởng sức khỏe rất khó nói trước”.
Mới đây, bạn đọc tên Phương (ngụ Q. Thủ Đức) cho PV báo Tiền Phonghay, gia đình vừa có người phải nhập Viện Y học dân tộc TPHCM do ngộ độc rượu sâm tự ngâm. Theo lời kể, người này mua một bịch củ nhân sâm của người bán dạo đem về ngâm rượu uống chữa nhức mỏi. Chẳng ngờ sau khi uống có biểu hiện tiêu chảy, buồn nôn, khó thở… Sau khi đưa bình rượu sâm đến bác sĩ xem thì mới hay đó không phải củ sâm mà là cây thương lục. Do cây thương lục có hình dáng tương tự củ sâm nên nhiều người cho là nhân sâm. Trong Đông y, thương lục là loại cây có độc ở tất cả các bộ phận. Nghiên cứu dược lý hiện đại cho thấy trong rễ củ, quả, lá… thương lục có một chất độc, đắng, gọi là phytolaccatoxin. Khi ăn phải lượng nhiều sẽ có cảm giác tê môi, đầu lưỡi, đau bụng, vã mồ hôi, giãn đồng tử, tăng tiết đờm nhớt, nôn mửa, tụt huyết áp, co giật, liệt hô hấp, hôn mê và có thể tử vong nếu không cấp cứu kịp thời.
Trao đổi với BS Trần Văn Năm – Nguyên Phó viện trưởng Viện Y học dân tộc TPHCM, ông nói: “Phơi thuốc ngoài nắng mưa nhiều ngày, lưu trữ trong môi trường không đạt yêu cầu (độ ẩm cao, nhiệt độ quá nóng, nấm mốc)… sẽ không còn hoạt chất nên chắc chắn không có tác dụng điều trị bệnh. Mỗi loại thảo dược có giá trị trị bệnh khác nhau nhưng để trở thành thuốc, các nguyên liệu này cần phải qua những công đoạn nuôi trồng tốt, thu hoạch, bảo quản, bào chế đúng cách. Trường hợp người sản xuất chạy theo lợi nhuận thì khả năng nguyên liệu thuốc bị nhiễm độc trong quá trình nuôi trồng rất cao và khó kiểm soát. Biến chứng khi dùng thuốc không đạt chất lượng, trước hết sẽ không có tác dụng trị bệnh, nấm mốc sẽ gây nhiều bệnh nguy hiểm cho cơ thể. Các loại biến chứng có thể xảy ra như sử dụng nhầm lẫn và quá liều với cây thuốc có độc tính, lãng phí thời gian đối với những bệnh cần chữa trị sớm, hoặc mang nhãn hiệu thuốc đông dược nhưng có trộn lẫn thuốc tân dược có hại…”.
Viện Y Dược Học Dân Tộc TP.Hồ Chí Minh là một địa chỉ tin cậy của nhiều bệnh nhân hơn 40 năm qua. Đối với người Bác sĩ không có gì quý hơn niềm tin yêu và tình cảm của bệnh nhân dành cho mình. Nhân dịp “Thầy thuốc trẻ làm theo lời Bác, tình nguyện vì sức khỏe cộng đồng năm 2016“, Viện Y Dược Học Dân Tộc TP.Hồ Chí Minh xin được trích nguyên văn bức thư cảm ơn của bệnh nhân Phạm Thị Minh gửi tới Ban Giám đốc và y bác sĩ Viện.
